Wat is de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR)?
Belastingen bij schenking of erven van aandelen
Als een ondernemer aandelen van zijn bedrijf overdraagt – bijvoorbeeld door ze te schenken of als hij of zij overlijdt – moet er normaal gesproken erfbelasting of schenkbelasting worden betaald over de waarde van die aandelen.
Vrijstelling voor familiebedrijven
Voor familiebedrijven bestaan er echter speciale regelingen. Wanneer een ondernemer zijn bedrijf doorgeeft via een schenking of erfenis, dan kunnen de kosten door schenk- of erfbelasting hoog oplopen.
Een opvolger die het bedrijf voortzet, kan door de BOR vrijstelling krijgen van een groot deel van de verschuldigde belasting. Dit helpt om de continuïteit van familiebedrijven te waarborgen en voorkomt dat hoge belastinglasten een bedrijfsopvolging onmogelijk maken.
Wat is de doorschuifregeling (DSR)?
Naast de BOR is er de doorschuifregeling (DSR). Hiermee kun je een onderneming geruisloos overdragen zonder direct stakingswinst af te dragen. Ook de DSR verandert in 2025.
Wanneer mag je gebruikmaken van de BOR?
Om in aanmerking te komen voor de BOR gelden strenge voorwaarden:
- De onderneming moet actief zijn. Alleen een actieve, materiële onderneming komt in aanmerking. Beleggingsvermogen of vastgoed dat aan derden wordt verhuurd, valt buiten de regeling.
- Eigendomstermijn. De vorige eigenaar moet minimaal vijf jaar eigenaar zijn geweest (bij overlijden: één jaar).
- Voortzettingstermijn. De nieuwe eigenaar moet de onderneming na de overdracht voortzetten. Let op: vanaf 2026 wordt deze termijn verkort van vijf naar drie jaar.
Voldoe je niet aan de voorwaarden? Dan kan de Belastingdienst de vrijstelling terugdraaien en moet je alsnog belasting betalen.
Hoe maak je gebruik van de bedrijfsopvolgingsregeling?
Wil je gebruikmaken van de BOR? Dit zijn de stappen:
- Aangifte doen. Bij de aangifte erfbelasting of schenkbelasting geef je aan dat je de BOR wilt toepassen.
- Voorwaarden naleven. Zorg dat je voldoet aan de voorwaarden, zoals de voortzetting van het bedrijf.
Voorwaarden BOR 2024
De vrijstelling in de BOR wordt berekend over de goingconcernwaarde van de onderneming. Dit is de waarde van de activa minus schulden, inclusief goodwill.
Voor 2024 geldt:
- 100% vrijstelling voor een waarde tot € 1.325.253.
- 83% vrijstelling voor alles daarboven.
Let op: sinds 2024 geldt de BOR niet meer voor onroerende zaken die aan derden worden verhuurd, zoals bedrijfspanden en ander verhuurd vastgoed.
Wat verandert er in 2025 in de BOR en DSR?
1. Vrijstelling schenk- en erfbelasting: lagere percentages
- 100% vrijstelling voor een waarde tot € 1,5 miljoen.
- 75% vrijstelling voor alles daarboven (in 2024 nog 83%).
Deze aanpassing is bedoeld om kleinere familiebedrijven te ondersteunen, maar betekent een hogere belastingdruk voor grotere ondernemingen.
2. Afschaffing van de dienstbetrekkingseis (DSR)
Voorheen moest een bedrijfsopvolger minimaal drie jaar in dienst zijn geweest bij het bedrijf om gebruik te maken van de DSR. Vanaf 2025 vervalt deze eis. Dat scheelt administratieve lasten.
Wel komt er een nieuwe voorwaarde: bij schenkingen moet de bedrijfsopvolger minimaal 21 jaar oud zijn. Deze leeftijdseis geldt niet in het geval van erven.
3. Geen 5%-doelmatigheidsmarge meer
De 5%-doelmatigheidsmarge – waarmee je tot 5 procent van het beleggingsvermogen kon laten meetellen voor de BOR, wordt afgeschaft. Dit betekent dat beleggingsvermogen volledig buiten de regeling valt.
4. Strengere regels voor gemengd gebruik van bedrijfsmiddelen
Bedrijfsmiddelen die zowel zakelijk als privé worden gebruikt (bijvoorbeeld een auto of een pand), komen alleen nog in aanmerking voor de BOR als ze voor minstens 90 procent zakelijk worden gebruikt. Deze regel geldt alleen voor bedrijfsmiddelen met een waarde boven de € 100.000.
Wat gaat er vanaf 2026 veranderen?
Kortere voortzettingstermijn
Vanaf 2026 hoeft een bedrijfsopvolger de onderneming niet meer vijf jaar voort te zetten, maar slechts drie jaar. Dit maakt de regeling flexibeler en vermindert de administratieve lasten.
Aanpak ‘rollatorinvesteringen’
Oudere ondernemers die vlak voor hun pensioen kunstmatig ondernemingsvermogen opbouwen om belastingvoordelen te benutten, krijgen te maken met strengere regels. Hoe ouder je bent, hoe langer je een onderneming in bezit moet hebben om gebruik te maken van de BOR.
Beperking dubbel gebruik van de BOR
Het kabinet voorkomt dat dezelfde onderneming meerdere keren van de BOR profiteert. Bijvoorbeeld als een bedrijf eerst wordt geschonken, teruggekocht en opnieuw geschonken.
Whitepaper Belastingwijzigingen
BOR, testament en overbedeling
De meeste ondernemers hebben een testament dat de verdeling van hun nalatenschap bepaalt. Bij de toepassing van de BOR wordt gekeken naar wat hierin over eventuele aandelen gezegd wordt. Als bijvoorbeeld de aandelen van de bv naar één van de kinderen gaan, krijgt dat kind wellicht meer dan de andere kinderen. Dat heet overbedeling.
De andere kinderen krijgen in dat geval een overbedelingsvordering, die niet onder de bedrijfsopvolgingsregeling valt. Het kind met de overbedelingsschuld heeft wel recht op de BOR.
Tip: zorg ervoor dat je erfgenamen op de hoogte zijn van de BOR en de mogelijke fiscale gevolgen voor hen.
Wat kun je nu doen om optimaal gebruik te maken van de BOR en DSR?
De veranderingen in de BOR en DSR kunnen een grote impact hebben op jouw financiële planning. Dit kun je doen om je goed voor te bereiden:
- Maak een plan. Bereken hoe de nieuwe vrijstellingen jouw belastingpositie beïnvloeden.
- Reserveer extra geld. Zorg voor voldoende liquiditeit om een hogere belastingdruk op te vangen.
- Overleg met een specialist. Een fiscalist of boekhouder kan je helpen om slimme keuzes te maken en optimaal gebruik te maken van de regeling.
De toekomst van de BOR
De BOR blijft een aantrekkelijke regeling voor ondernemers die hun bedrijf willen overdragen. Maar houd er rekening mee dat de wijzigingen grote gevolgen kunnen hebben voor jouw onderneming of familiebedrijf. Het is daarom verstandig om deze nu al mee te nemen in je bedrijfsopvolgingsplanning. Wil je zeker weten dat je niets over het hoofd ziet? Schakel dan een specialist in. Zo zorg je ervoor dat de bedrijfsopvolging soepel en fiscaal voordelig verloopt.
