Wat is erfbelasting?
Erfbelasting, ook wel ‘recht van successie’ of ‘successierecht‘ genoemd, is een belasting die wordt geheven over de waarde van een erfenis die iemand ontvangt na overlijden van een familielid of naaste. Deze belasting is gebaseerd op de waarde van de erfenis en wordt berekend over het bedrag dat na de vrijstelling overblijft. In het geval van erfbelasting wordt er vaak gesproken over de erflater en erfgenaam. De erflater is de overledene en de erfgenaam of legataris is de ontvanger van de erfenis en moet de erfbelasting betalen.
Hoe bereken je de erfbelasting?
Hoeveel erfbelasting je moet betalen is afhankelijk van twee hoofdzaken: de waarde van de erfenis en de relatie met de overledene. Voor de berekening gelden er verschillende belastingtarieven. Deze belastingtarieven variëren van 10% tot 20% voor partners en kinderen, en van 18% tot 40% voor overige erfgenamen. De tarieven zijn progressief, wat betekent dat als de erfenis hoger is, de erfgenamen ook meer erfbelasting betalen. Is de erfenis lager, betalen de erfgenamen minder belasting.
Vrijstellingen en tarieven erfbelasting 2024
De hoogte van de erfbelasting is afhankelijk van de relatie met de overledene en de vrijstellingen waarvoor de erfgenamen in aanmerking komen. De ontvanger van de nalatenschap is verantwoordelijk voor het betalen van de erfbelasting.
Tarieven erfbelasting 2024
Voor het jaar 2024 gelden de volgende tarieven:
- Partners, ouders en kinderen: Tot € 152.368 geldt een tarief van 10%, voor € 152.368 en meer geldt een tarief van 20%.
- (Achter)kleinkinderen: Tot € 152.368 geldt een tarief van 18%, voor € 152.368 en meer geldt een tarief van 36%.
- Overigen (bijvoorbeeld: broers, zussen, neven, nichten): Tot € 152.368 geldt een tarief van 30%, voor € 152.368 en meer geldt een tarief van 40%.
Vrijstellingen erfbelasting 2023
Voor 2023 gelden de volgende erfbelasting vrijstellingen:
- Echtgenoot/Geregistreerd partner/Samenwonen partner: € 723.526
- Ouders: € 54.270
- Kind/Pleegkind/Stiefkind/Kleinkind: € 22.918
- Achterkleinkind: € 2.418
- Kind met een beperking: € 68.740 (er gelden extra voorwaarden)
- Andere erfgenamen (bv. broers, zus, neef, nicht): € 2.417
Vrijstellingen erfbelasting 2024
Voor 2024 gelden de volgende erfbelasting vrijstellingen:
- Echtgenoot/Geregistreerd partner/Samenwonen partner: € 795.156
- Ouders: € 59.643
- Kind/Pleegkind/Stiefkind: € 25.187
- Kleinkind: € 25.187,-
- Kind met een beperking: € 75.546 (er gelden extra voorwaarden)
- Andere erfgenamen (bv. broers, zus, neef, nicht): € 2.658
In sommige gevallen zijn er extra vrijstellingen van toepassing, zoals bij schenkingen aan goede doelen of in geval van bedrijfsopvolging, waar de ontvanger vaak een andere belasting over het ondernemingsvermogen moet betalen.
Aangifte erfbelasting 2024
Na het overlijden van een dierbare moet er aangifte worden gedaan voor de erfbelasting. Erfgenamen zijn de erfbelasting verschuldigd en zijn zelf verantwoordelijk voor het indienen van de aangifte bij de Belastingdienst.
Ze hebben acht maanden de tijd na het overlijden van hun dierbare om aangifte erfbelasting te doen. Het kan verstandig zijn om een specialist te raadplegen bij het indienen van de aangifte voor erfbelasting.
Hoe op de erfbelasting besparen?
Naast gebruik te maken van een vrijstelling, zijn er nog diverse andere manieren om de erfbelasting te verlagen. Eén daarvan is het gebruikmaken van de jaarlijkse schenkingsvrijstelling. Hiermee kun je jaarlijks belastingvrij een bedrag schenken aan de erfgenamen. Door gebruik te maken van deze vrijstelling kun je de waarde van de erfenis verlagen en daarmee ook de erfbelasting die erfgenamen moeten betalen.
In 2024 bedraagt de vrijstelling voor de schenkbelasting € 6.608 per (pleeg-, stief)kind en € 2.648 voor overige personen.
De Belastingdienst hanteert hogere vrijstellingen voor een eenmalige schenking met een speciaal doel, zoals het volgen van een dure studie of het kopen van een huis. Deze bijzondere vrijstelling kan oplopen tot € 66.023, afhankelijk van het doel van de schenking.
Een andere manier om op de erfbelasting te besparen is door een keuzetestament op te stellen. Een goed testament kan niet alleen als erfbelasting vrijstelling dienen, maar zorgt ook voor duidelijkheid over de verdeling van bezittingen en voorkomt zo conflicten tussen erfgenamen.
Gratis whitepaper: Belastingdienst Controle, wat nu?!
Hoe vaak gebeurt het, hoe voorkom je het en stappenplan als het tóch gebeurt.
Bedrijf erven: Bedrijfsopvolgingsregeling (BOR)
De bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) is een regeling die belastingvoordelen biedt bij de overdracht van een bedrijf binnen de familie. Dankzij de BOR hoeft over een deel van de waarde van de onderneming geen erf- of schenkingsbelasting betaald te worden.
De regeling kent een doorschuifmechanisme voor inkomstenbelasting, waarbij de bedrijfsopvolger de eventueel verschuldigde inkomstenbelasting overneemt. Zonder de BOR zou bij bedrijfsoverdracht zowel schenk- of erfbelasting als inkomstenbelasting verschuldigd zijn. De BOR zorgt voor een vrijstelling van inkomstenbelasting voor de overdragende partij, maar dit betekent uitstel, geen afstel. De voorwaarde van de BOR is dat de verkrijger minimaal 3 jaar voor het bedrijf moet hebben gewerkt voordat hij de schenking ontvangt.
Pensioen en erfbelasting
Hoewel dit artikel zich voornamelijk richt op erfbelasting, is het belangrijk om te weten dat pensioenregelingen en -uitkeringen ook invloed kunnen hebben op de erfbelasting.
Erfbelasting betalen over uitkeringen uit een lijfrente of pensioen is niet nodig, al kan een hogere uitkering er wel voor zorgen dat een geregistreerd partner meer erfbelasting moet betalen door verlaging van de vrijstelling.
