Hoe werkt de inkomstenbelasting in Nederland?
De inkomstenbelasting in Nederland is opgebouwd volgens een boxenstelsel. Zie het als een soort trechter. Op basis van je aangifte inkomstenbelasting wordt jouw inkomen eerst beoordeeld in box 1. Valt het daar niet onder? Dan wordt gekeken naar box 2 en daarna eventueel naar box 3. Een belangrijk punt: inkomsten worden nooit dubbel belast in meerdere boxen.
Hoe worden inkomsten verdeeld over de boxen?
- Box 1: inkomen uit werk en woning
- Box 2: inkomen uit aanmerkelijk belang, bijvoorbeeld dividenduitkering van je bedrijf
- Box 3: inkomen uit vermogen, zoals beleggingen en spaartegoeden
Binnen de boxen maakt de Belastingdienst vaak gebruik van schijven om te berekenen hoeveel belasting je moet betalen. Je belastbare inkomen wordt opgedeeld in stukken (de belastingschijven) en over elk deel betaal je een ander percentage belasting. Nederland heeft een progressief belastingstelsel: hoe hoger je inkomen, hoe meer belasting je betaalt.
Inkomstenbelasting voor ondernemers
Elke ondernemer krijgt te maken met de inkomstenbelasting. Simpelweg omdat je naast ondernemer ook particulier bent. Belangrijk om te weten: de inkomstenbelasting hoort niet bij je zakelijke administratie. Het is een belasting die je privé betaalt.
Tarieven inkomstenbelasting 2024 en 2025
Zoals gezegd is het stelsel van inkomstenbelasting verdeeld in drie boxen. We lopen ze stuk voor stuk langs.
Box 1: inkomen uit werk en wonen
Heb je een eenmanszaak, vof of werk je binnen een maatschap? Dan ziet de Belastingdienst je meestal als IB-ondernemer. Dat betekent dat je inkomstenbelasting en een inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet (Zvw) moet betalen over de winst die je maakt met je bedrijf. Dit gebeurt in box 1.
DGA-salaris en belasting in box 1
Ben je directeur-grootaandeelhouder van bv of nv en keer je jezelf een gebruikelijk loon uit (dga-salaris)? Ook dat wordt belast in box 1.
Tarieven en belastingschijven box 1 in 2024
| Schijf | Inkomen | Percentage |
|---|---|---|
| 1 | Tot € 75.518 | 36,97% |
| 2 | Vanaf € 75.518 | 49,50% |
Belastingschijven voor AOW-gerechtigden
In box 1 zijn er in principe twee belastingschijven in 2024. Maar er is een uitzondering: als je de AOW-leeftijd hebt bereikt, gelden er drie schijven. Het voordeel? Over de eerste schijf betaal je minder belasting, omdat je geen AOW-premie meer hoeft te betalen. Hierdoor houd je als AOW-gerechtigde netto meer over.
Rekenvoorbeelden inkomstenbelasting box 1 voor ondernemers
Omdat je komend jaar aangifte doet over 2024, hebben we daar rekenvoorbeelden bij gemaakt. Let op: dit zijn vereenvoudigde voorbeelden. In de praktijk kunnen specifieke heffingskortingen en andere factoren het uiteindelijke bedrag beïnvloeden.
Rekenvoorbeeld 2024: belastbaar inkomen € 45.000
Mark is zzp’er en heeft na aftrek van posten zoals de mkb-winstvrijstelling een belastbaar inkomen van € 45.000. In 2024 geldt voor box 1 het volgende belastingtarief:
-
Schijf 1: tot en met € 75.518 – tarief: 36,97%
Omdat Mark’s hele inkomen binnen schijf 1 valt, betaalt hij over € 45.000 een belastingtarief van 36,97%. Dit komt neer op € 16.636,50 aan inkomstenbelasting.
DaarnaastDaarnaast betaalt Mark een inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet (Zvw) over zijn winst. In 2024 bedraagt deze bijdrage 5,32% over maximaal € 71.628. Aangezien Marks inkomen onder dit maximum ligt, betaalt hij 5,32% over € 45.000, wat neerkomt op € 2394.
Totale belasting en bijdrage Zvw in box 1: € € 16.636,50 (inkomstenbelasting) + € 2394 (Zvw) = € 19.030,50
Rekenvoorbeeld 2024: belastbaar inkomen € 85.000
Laten we kijken naar Suzy, een ondernemer met een belastbaar inkomen van € 85.000 in 2024. De belastingtarieven in box 1 voor 2024 zijn als volgt:
- Schijf 1: tot en met € 75.518 – tarief: 36,97%
- Schijf 2: vanaf € 75.518 – tarief: 49,50%
Suzy’s inkomen wordt als volgt belast:
- Schijf 1: € 75.518 x 36,97% = € 27.919,06
- Schijf 2: (€ 85.000 – € 75.518) = € 9.482 x 49,50% = € 4694,59
Totale inkomstenbelasting: € 27.919,06 + € 4694,59 = € 32.613,65
Daarnaast betaalt Suzy een inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet (Zvw) over haar winst. Voor de inkomensafhankelijke bijdrage Zvw geldt een tarief van 5,32% over maximaal € 71.628. Omdat Suzy’s inkomen boven dit maximum ligt, betaalt ze: € 71.628 x 5,32% = € 3.808,55.
Totale belasting en bijdrage Zvw: € 32.613,65 (inkomstenbelasting) + € 3808,55 (Zvw) = € 36.422,20
Inkomstenbelasting 2025: een extra schijf in box 1
Vanaf 2025 verandert het belastingstelsel in Box 1 met de introductie van een derde belastingschijf. Deze wijziging maakt de inkomstenbelasting progressiever. Vooral mensen met een lager inkomen profiteren van het lagere tarief in de eerste schijf. Dit moet bijdragen aan meer financiële zekerheid en een lagere belastingdruk voor de lagere inkomensgroepen.
Leestip: Belastingwijzigingen 2025: wat verandert er voor ondernemers?
Tarieven en belastingschijven box 1 2025
| Schijf | Belastbaar inkomen | Percentage |
|---|---|---|
| 1 | € 38.441 | 35,82% |
| 2 | € 38.442 en € 76.817 | 37,48% |
| 3 | vanaf € 76.817 | 49,50% |
Tarieven bijdrage Zorgverzekeringswet 2024 en 2025
Iedereen in Nederland draagt verplicht bij aan de Zorgverzekeringswet. Als ondernemer moet je deze inkomensafhankelijke Zvw-werknemersbijdrage zelf betalen. Je betaalt voor de bijdrage Zvw een percentage van je winst.
- In 2024 betaal je 5,32% over maximaal € 71.628 winst.
- In 2025 betaal je 5,25% over maximaal € 75.000 winst.
Box 2: belasting op aanmerkelijk belang
Wie een eigen bv of nv heeft met een aanmerkelijk belang van 5 procent of meer valt in box 2 van de inkomstenbelasting. Je bent belasting verschuldigd over het uitgekeerde dividend. In 2024 is in box 2 een tweeschijvenstelsel geïntroduceerd.
Tarieven box 2 in 2024
- Inkomsten tot € 67.000: een tarief van 24,5%
- Inkomsten boven de € 67.000: een tarief van 33%
Tarieven box 2 in 2025
In 2025 wordt het toptarief in box 2 verlaagd van 33 naar 31 procent. Dit is goed nieuws voor ondernemers met hoge inkomsten.
- Inkomsten tot € 67.000: een tarief van 24,5%
- Inkomsten boven de € 67.000: een tarief van 31%
Box 3: belasting op je vermogen
In box 3 draait het om je vermogen en het rendement dat je daarop behaalt. Dat kan bijvoorbeeld gaan om spaargeld, beleggingen, beleggingsvastgoed of een tweede huis. De Belastingdienst berekent dit op basis van een zogenaamd forfaitair rendement: een fictief percentage dat dicht bij de werkelijke rendementen ligt.
Wat valt er onder box 3?
Bij de berekening van je box 3-inkomen kijkt de Belastingdienst naar de verdeling van je vermogen:
- Banktegoeden
- Beleggingen
- Andere bezittingen en schulden
Heffingsvrij vermogen in box 3
Het heffingsvrij vermogen is het deel van je vermogen waarover je geen belasting hoeft te betalen. Heb je meer vermogen dan het heffingsvrij vermogen? Dan betaal je belasting over het bedrag dat daarboven komt. Dit wordt ook wel de grondslag sparen en beleggen genoemd.
Tarieven box 3 2024
- Het heffingsvrije vermogen in 2024 is € 57.000 per persoon en € 114.000 voor fiscale partners (hetzelfde als in 2023).
- Tarief grondslag sparen en beleggen 2024 is 36%.
Tarieven box 3 2025
- Het heffingsvrije vermogen 2025 is € 57.684 per persoon en € 115.368 voor fiscale partners.
- Tarief box 3 2024: 36%
Toekomstplannen voor box 3
De huidige overbruggingsregeling blijft van kracht tot en met 2025. Daarna worden aanpassingen verwacht die het rendement op vermogen eerlijker moeten belasten. Houd deze ontwikkelingen goed in de gaten, zeker als je vermogen hebt dat in box 3 valt.
Heffingskortingen en aftrekposten
Met aftrekposten zoals de zelfstandigenaftrek en de mkb-winstvrijstelling kun je als IB-ondernemer je belastbare winst verlagen. Dat vermindert de belastingdruk. Iedereen heeft recht op de algemene heffingskorting. Daarnaast zijn er verschillende heffingskortingen en aftrekposten die je – afhankelijk van je persoonlijke situatie en inkomen – mag toepassen:
Heffingskortingen
- Algemene heffingskorting
- Arbeidskorting
- Inkomensafhankelijke combinatiekorting
- Heffingskortingen voor AOW-gerechtigden
- Jonggehandicaptenkorting
- Levensloopverlofkorting
- Heffingskorting voor groene beleggingen
Belangrijke aftrekposten voor ondernemers
- Ondernemersaftrek, zoals zelfstandigenaftrek en mkb-winstvrijstelling
- Hypotheekrente
- Lijfrente voor pensioen (lees ook: Meer jaarruimte – zo laat je de Belastingdienst meebetalen aan jouw pensioen)
- Specifieke zorgkosten
- Giften
- Studiekosten
- Partneralimentatie
- Onbelaste reiskostenvergoeding
Strategisch plannen van inkomsten en uitgaven
Als ondernemer is het extra belangrijk om goed inzicht te hebben in hoeveel belasting je moet betalen. Door inkomsten en uitgaven strategisch te plannen kun je optimaal gebruikmaken van de belastingschijven.
Wanneer schakel je een financieel adviseur in?
Fluctueert je inkomen of verwacht je significante veranderingen in je zakelijke of persoonlijke situatie? Schakel dan een financieel adviseur in voor persoonlijk advies. Dat geldt zeker als je een nv of bv hebt en inkomstenbelasting in box 2 betaalt.
Whitepaper Belastingwijzigingen
Veelgestelde vragen over inkomstenbelasting
Hoeveel belasting betaal je over je pensioen?
Hoeveel belasting je precies betaalt over je pensioen, hangt af van het geboortejaar. Bekijk de tabel over AOW-leeftijd op de site van de Belastingdienst.
Gelden heffingskortingen ook voor zzp’ers?
Met heffingskorting krijg je directe korting op je inkomstenbelasting. Heffingskortingen zijn dus geen aftrekposten. De korting gaat rechtstreeks van het bedrag af dat je moet betalen. Ook zelfstandige ondernemers hebben recht op heffingskortingen.
Lees ook: Belastingen voor bedrijven: fiscale inzichten die elke ondernemer nodig heeft.
