Inhoudsopgave
Wat is een jaarplan?
Een goed jaarplan bevat een kraakhelder overzicht met bedrijfsdoelen, prioriteiten, scherpe targets, duidelijke cijfers én verbindt hieraan de verantwoordelijke personen. Je hebt met een jaarplan een ijkpunt voor je zaak in handen. Het plan zorgt daarmee voor structuur, duidelijkheid en enthousiasme onder werknemers.
Een jaarplanning maken geeft richting en helpt je organisatie komend jaar ergens naartoe te werken. Handig, want zo check je op verschillende momenten waar je als onderneming staat.
5 tips voor een goed jaarplan
Als het goed is, heeft je onderneming een duidelijke missie en visie. Of in ieder geval plannen en doelstellingen voor de komende jaren vastgesteld. Een jaarplan kun je zien als een verlengstuk, waarmee je de vertaalslag maakt naar concrete doelen en acties die achteraf toetsbaar zijn.
1. Bepaal een duidelijke richting
Een goed jaarplan begint met een duidelijke richting. Hoe beter de focus van het plan, des te groter de kans dat de juiste acties worden uitgevoerd én dat de realiteit goed aansluit bij de verwachtingen.
Zoals gezegd is de basis van het jaarplan de (langetermijn) strategie van je bedrijf. Maar ook de korte termijn is van belang: welke succesbepalende factoren en thema’s neem je voor komend jaar mee? Denk aan actuele marktontwikkelingen of de nasleep van de pandemie.
2. Formuleer doelstellingen SMART
In het verlengde van de gekozen richting kun je doelstellingen voor het komende jaar vaststellen. Dat kan bijvoorbeeld aan de hand van de SMART-methode (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdsgebonden). Deze beproefde methode helpt je om duidelijke, realistische doelen te formuleren die gedurende het jaar goed meetbaar zijn.
Nu de doelstellingen helder zijn, is het ook tijd om kpi’s (key performance indicators) te bepalen. Met deze indicatoren check gedurende het jaar of de doelstellingen ook daadwerkelijk worden gehaald. Een goed jaarplan staat of valt daarom met betrouwbare data.
Ook een financiële begroting is een belangrijk onderdeel van het plan. Hoeveel geld is of komt beschikbaar om de doelstellingen te verwezenlijken? Kortom, welke budgetten stel je vast?
3. Actieplan: concrete acties
In een goed jaarplan is ook een duidelijk actieplan opgenomen waarin doelstellingen vertaald worden naar concrete acties. Anders gezegd: hoe ga je de doelen realiseren? Deze acties koppel je aan jezelf en verantwoordelijke medewerkers.
Je kunt de acties opknippen in periodes, bijvoorbeeld per kwartaal. Dat helpt iedereen het overzicht te behouden en de planning af te stemmen op de doelen. Met deze aanpak maak je het jaarplan concreter, zodat het team weet wat er wordt verwacht.
Het opstellen van een goed actieplan is ook een uitgelezen moment om jezelf bepaalde vragen te stellen. Zijn de huidige processen efficiënt genoeg? Hebben je werknemers extra training nodig om bepaalde vaardigheden te leren? Hoe hebben we vorig jaar gepresteerd?
Daar komt bij dat een actieplan (en het overkoepelende jaarplan) pas écht werkt als het hele team er voor 100 procent achter staat. Met andere woorden: maak een jaarplan samen.
4. Stuur op tijd bij als te veel wordt afgeweken van doelen
Een jaarplan is een geweldig instrument om je onderneming op koers te houden. Toch zullen misschien niet alle doelstellingen haalbaar blijken. Probeer daarom – voor zover mogelijk – tussentijds bij te sturen als blijkt dat er te veel wordt afgeweken van een bepaalde koers.
Als bepaalde doelen niet worden gehaald, is dat natuurlijk jammer. Toch is deze informatie zeker waardevol om mee te nemen in een volgend jaarplan.
5. Concreet jaarplan maken: wanneer begin je?
Een jaarplan start altijd in een nieuw kalenderjaar. Idealiter begin je met het concreet maken van de jaarplanning een paar maanden voordat het nieuwe jaar start, bijvoorbeeld aan het begin van het vierde kwartaal.
Zo voorkom je dat het een haastklus wordt met vaag omschreven doelstellingen en acties die niet goed toetsbaar zijn.
Jaarplan uitvoeren
Oké, het jaarplan ligt klaar. Nu volgt een heel belangrijke stap: het verdelen van de verantwoordelijkheden. Wie wordt verantwoordelijk voor welk onderdeel en wie houdt de vinger aan de pols als het gaat om het toetsen van de doelstellingen?
Houd hierbij elkaar verantwoordelijk, zodat het jaarplan ook echt op de juiste manier uitgevoerd wordt. Op deze manier zal werken met een jaarplan een zeer effectieve manier blijken om bepaalde bedrijfsdoelstellingen voor het komende jaar te halen.
