De energiemarkt in Nederland
Sinds 2004 is de Nederlandse energiemarkt geliberaliseerd. Dit heeft geleid tot meer concurrentie en een breder aanbod aan energiecontracten en diensten. Bedrijven en particulieren zijn vrij om hun energieleverancier te kiezen en in Nederland zijn ruim zestig spelers actief die stroom en gas aanbieden. Dat betekent dat je als ondernemer kunt kiezen uit een breed scala aan mogelijkheden.
Hoewel deze keuzevrijheid voordelen biedt, maakt het de markt ook complexer. Tel daarbij nog de energietransitie op met alle bijkomende ontwikkelingen op het gebied van regelgeving en subsidies. De keuzes die je maakt rondom energie zijn dus belangrijk, nu en zeker ook in de toekomst. Om goed voorbereid te zijn, moet je als ondernemer op de hoogte zijn van de verschillende soorten contracten, verschillende aspecten van energievoorziening en wet- en regelgeving.
Prijsontwikkelingen en flexibiliteit op de energiemarkt
De energiemarkt is behoorlijk onvoorspelbaar. Internationale gebeurtenissen, zoals geopolitieke spanningen en de beschikbaarheid van grondstoffen, hebben grote invloed op de prijzen. Dit werd duidelijk toen Rusland in 2022 Oekraïne binnenviel. In korte tijd verdubbelde de gasprijs en ook olie- en steenkoolprijzen schoten omhoog. Door de stijgende energieprijzen kwam de Nederlandse regering met noodmaatregelen om bedrijven te compenseren, zoals de Tegemoetkoming Energiekosten energie-intensief mkb.
Hoewel de situatie stabieler is, blijft het verstandig om alert te zijn op prijsontwikkelingen. Zeker als je veel energie verbruikt, is het slim om regelmatig naar je huidige energiecontract te kijken.
Welk energiecontract past het beste bij jouw bedrijf?
Een van de belangrijkste beslissingen is welk type energiecontract het best past bij jouw bedrijf. Er zijn verschillende soorten contracten, elk met hun eigen voor- en nadelen. We zetten ze op een rij.
Vast contract
Bij dit type contract staan de tarieven voor gas en elektriciteit vast voor een bepaalde looptijd – meestal 1, 2 of 3 jaar. Dit biedt zekerheid omdat je niet geraakt wordt door plotselinge prijsschommelingen voordat het contract afloopt.
Variabel contract
Bij een contract met variabele energietarieven kunnen prijzen gedurende de looptijd wel stijgen of dalen, afhankelijk van de ontwikkelingen op de energiemarkt. Dit kan gunstig zijn als energieprijzen dalen, maar risicovol als prijzen stijgen.
Dynamisch contract
Dit is een relatief nieuwe optie waarbij de tarieven elk uur veranderen op basis van actuele energieprijzen. Dit soort variabele tarieven vooral aantrekkelijk voor bedrijven die flexibel kunnen inspelen op momenten met lage tarieven, bijvoorbeeld als je energie-intensieve processen kunt verschuiven naar goedkopere tijdstippen.
Een klein marketingbureau kan bijvoorbeeld kiezen voor een variabel contract vanwege het lage energieverbruik. Een grote productiefabriek met stabiele energiebehoefte kan daarentegen baat hebben bij de voorspelbaarheid van een vast contract.
Leestip: Variabel, vast of dynamisch, hoe kies ik als ondernemer het juiste energiecontract?
Nieuw energiecontract? Tips voor energieleveranciers vergelijken
- Als zzp’er of ondernemer met een eenmanszaak kun je vaak kiezen tussen een zakelijk of een particulier energiecontract. Het loont om beide opties te vergelijken.
- Kijk niet alleen naar de tarieven, maar ook naar de looptijd en de voorwaarden voor opzegging.
- Prijzen van gas en stroom vergelijken kan veel opleveren. Gebruik online vergelijkingssites om verschillende contracten naast elkaar te zetten en de goedkoopste energieleverancier te zoeken. Check ook onafhankelijke reviews, want je wil wel een goede en betrouwbare partner.
Energietransitie: wat betekent dit voor bedrijven?
Nederland wil in 2050 volledig draaien op duurzame energie. Dat betekent een overstap van fossiele brandstoffen, zoals olie, gas en kolen, naar hernieuwbare bronnen zoals zon, wind en aardwarmte. Tegelijkertijd moeten bedrijven hun energieverbruik (en bijkomende CO2-uitstoot) terugdringen.
De energietransitie is een van de grootste veranderingen van deze eeuw en gaat een grote impact hebben op bedrijven. Gebouwen moeten energieneutraal worden, machines schoner produceren en vervoer moet groen.
Om de doelstellingen te bereiken, komt de overheid met regels. Zo moet sinds 2023 elk kantoor groter dan 100 m² minimaal energielabel C hebben. Voldoet het pand niet aan de regels? Dan mag je het niet meer als kantoor gebruiken.
Hoe begin je met de energietransitie?
Voor veel bedrijven is de energietransitie nog een abstract gegeven. Iedereen weet dat de CO2-uitstoot omlaag moet, maar hoe bedrijven dat precies moeten doen? Dat is vaak niet duidelijk. Onze tip: begin klein met dingen die je direct kunt doen.
Praktische maatregelen om direct energie te besparen
Naast grote investeringen als zonnepanelen en warmtepompen, zijn er ook kleinere maatregelen die je als ondernemer op korte termijn kunt nemen om energie te besparen. Stap bijvoorbeeld over naar ledverlichting. Ledlampen verbruiken veel minder stroom dan traditionele verlichting en gaan langer mee.
Verder is betere isolatie van je bedrijfspand essentieel om energieverlies via muren, ramen en daken te voorkomen. Dit zorgt voor een efficiëntere verwarming en koeling van het gebouw. Het optimaliseren van je verwarmings- en koelsystemen is ook een slimme zet. Overweeg het installeren van programmeerbare thermostaten die automatisch de temperatuur verlagen buiten werktijden.
Tip: Energie besparen bedrijf? Lees deze 8 gouden tips
Energiebesparing met een energiemanagementsysteem
Een energiemanagementsysteem (EMS) helpt je inzicht te krijgen in het energieverbruik van je bedrijf. Het systeem meet en analyseert continu je energiegebruik en maakt het mogelijk inefficiënties snel op te sporen. Je kunt bijvoorbeeld direct zien welke machines of apparaten veel energie verbruiken of wanneer verlichting onnodig aan blijft.
Met deze informatie kun je gericht aanpassingen doen, zoals het aanpassen van bedrijfsprocessen, het instellen van tijdschema’s voor verlichting en apparatuur en het uitschakelen van onnodige systemen buiten werktijden. Een EMS kan in korte tijd leiden tot aanzienlijke energiebesparingen zonder dat je grote investeringen hoeft te doen in nieuwe apparatuur.
Netcongestie: wat is het en hoe beïnvloedt het je bedrijf?
Op sommige zaken rondom energie heb je als ondernemer niet zo veel invloed. Een voorbeeld is de beperkte capaciteit van het huidige elektriciteitsnet. Netcongestie is een groeiend probleem. Het houdt in dat het elektriciteitsnet in bepaalde regio’s de vraag niet meer aankan. Dit kan grote gevolgen hebben voor bedrijven, zoals:
Vertraging bij nieuwe aansluitingen
Voor nieuwe bedrijven of ondernemers die willen uitbreiden, kan het langer duren voordat ze een (grotere) aansluiting op het elektriciteitsnet krijgen.
Beperkingen in teruglevering groene stroom
In regio’s met netcongestie is teruglevering van overtollige energie soms niet mogelijk. Dat kan betekenen dat je geen vergoeding krijgt voor de energie die je zelf opwekt en niet gebruikt. Een eigen energieopslagsysteem om overtollige energie tijdelijk op te slaan, kan dan interessant zijn.
Lokale energiehubs
Steeds meer ondernemers op bedrijventerreinen werken samen om te verduurzamen. Zo worden ze minder afhankelijk van fossiele brandstoffen, verlagen ze hun CO2-uitstoot en helpen ze het elektriciteitsnet te ontlasten.
Energiehubs kunnen op verschillende manieren actief zijn. Zo kunnen ze samen investeren in extra installaties voor bijvoorbeeld wind- of zonne-energie of in opslagmogelijkheden. Ook kunnen ze als groep overtollige elektriciteit verkopen op de markt. De routekaart Samenwerken in energiehubs biedt een overzicht van de mogelijkheden.
Van het gas af: wat betekent dit voor jouw bedrijf?
De overstap naar duurzame energie betekent dat bedrijven uiteindelijk van het gas af moeten. Hoewel de huidige regering de energiebelasting op gas gaat verlagen, ligt het voor de hand dat in toekomst bedrijven verplicht gaan worden hun gasgebruik af te bouwen.
Het is verstandig om hier nu al over na te denken en eventueel stappen in te ondernemen. De voordelen van gasvrij zijn, zoals lagere kosten op de lange termijn en minder afhankelijkheid van prijsschommelingen, maken een investering vaak interessant. Er zijn verschillende technologieën en oplossingen beschikbaar voor bedrijven die van het gas af willen.
Alternatieven voor gas
Warmtepomp
Haalt warmte uit de lucht, bodem of water en kan zowel verwarmen als koelen. Volledig elektrische warmtepompen zijn de beste optie om helemaal gasvrij te worden. Benieuwd of een warmtepomp interessant is voor jouw bedrijf?
Zonne-energie
Zonnepanelen op daken of onbenutte stukken land kunnen je bedrijf helpen zelfvoorzienend te worden in elektriciteit. Grotere bedrijven – of ondernemers met veel eigen grond – kunnen overwegen om in windmolens te investeren of windenergie in te kopen van leveranciers.
Warmtenet
In sommige stedelijke gebieden is een warmtenet beschikbaar dat gebruikmaakt van restwarmte uit industriële processen. Op veel plekken in Nederland lopen projecten met warmtenetten, al zijn ze nog niet altijd even succesvol.
Leestip: Van het gas af. 4 alternatieven voor een duurzame overgang
Whitepaper Controle Belastingdienst
Zelf energie opwekken: wat zijn de voordelen voor jouw bedrijf?
Steeds meer ondernemers kiezen ervoor om zelf energie op te wekken, vooral door zonnepanelen op het dak van hun bedrijfspand te plaatsen. Dit kan een slimme investering zijn die op termijn kosten bespaart en bijdraagt aan de verduurzaming van je onderneming.
Voordelen zakelijk energie opwekken:
Kostenbesparing
Na de initiële investering bespaar je op je energierekening doordat je zelfvoorzienend bent voor een deel van je energiebehoefte.
Duurzaamheid
Door te investeren in duurzame energie draag je bij aan de vermindering van CO2-uitstoot, wat goed is voor het milieu en je bedrijfsimago.
Subsidies
Zonnepanelen en windturbines vereisen een forse investering, maar gelukkig zijn er diverse subsidies en financieringsmogelijkheden beschikbaar.” Daarover later in dit artikel meer.
Terugleveren aan het net
Als je meer energie opwekt dan je verbruikt, kun je deze terugleveren aan het elektriciteitsnet. Daarvoor krijg je een vergoeding. Let op: de salderingsregeling voor kleinverbruikers wordt met ingang van 1 januari 2027 beëindigd.
Als grootverbruiker moet je een overeenkomst met je huidige energieleverancier afsluiten waarin je een vergoeding afspreekt voor elke kWh die je teruglevert. Goed om te weten: je kunt met je energieleverancier onderhandelen over de hoogte van die vergoeding.
Energieopslag: batterijen en slimme oplossingen
Als je zelf energie opwekt, kun je overwegen om een batterij te installeren voor energieopslag. Hiermee kun je energie opslaan op momenten dat je meer opwekt dan je verbruikt. Deze stroom kun je gebruiken wanneer de vraag hoog is.
Voorbeeld energieopslag
Een Nederlandse drukkerij installeerde batterijen om de piekuren af te vlakken. Door energie te gebruiken uit de opslag in plaats van uit het net, besparen ze nu op hun energierekening en vermijden ze piekbelastingen.
Subsidies en financiële steun voor verduurzaming
Er zijn verschillende subsidies beschikbaar voor ondernemers die willen verduurzamen. Deze subsidies kunnen de investeringskosten verlagen en de terugverdientijd verkorten.
Voorbeelden van beschikbare subsidies
ISDE (Investeringssubsidie Duurzame Energie): voor de aanschaf van zonnepanelen, warmtepompen en andere duurzame energieoplossingen.
EIA (Energie-investeringsaftrek): via deze regeling kun je een deel van de investeringskosten aftrekken van je fiscale winst.
SDE++ (Stimulering Duurzame Energieproductie): voor grootschalige projecten die bijdragen aan CO2-reductie.
Hoe vraag je subsidies aan?
Het aanvragen van subsidies kan ingewikkeld zijn. Let goed op de voorwaarden en deadlines. Overweeg een specialist in te schakelen om je aanvraag te optimaliseren.
Leestip: De belangrijkste subsidies en regelingen. Dit levert je geld op als ondernemer
Conclusie: klaar voor de energietoekomst?
Er zijn volop mogelijkheden voor ondernemers om energie slimmer in te zetten. Of je nu een nieuw energiecontract wil afsluiten, zelf energie wilt opwekken of subsidies benutten – je kunt kosten besparen en je bedrijf verduurzamen. Neem vandaag nog stappen om jouw onderneming klaar te maken voor de toekomst van energie.
