Hoe werkt de inkomstenbelasting in Nederland?
De inkomstenbelasting in Nederland is opgebouwd volgens een boxenstelsel. Zie het als een soort trechter. Op basis van je aangifte inkomstenbelasting wordt jouw inkomen eerst beoordeeld in box 1. Valt het daar niet onder? Dan wordt gekeken naar box 2 en daarna eventueel naar box 3.
Een belangrijk punt: inkomsten worden nooit dubbel belast in meerdere boxen.
Hoe worden inkomsten verdeeld over de boxen?
- Box 1: inkomen uit werk en woning
- Box 2: inkomen uit aanmerkelijk belang, bijvoorbeeld dividenduitkering van je bedrijf
- Box 3: inkomen uit vermogen, zoals beleggingen en spaartegoeden
Binnen de boxen maakt de Belastingdienst vaak gebruik van schijven om te berekenen hoeveel belasting je moet betalen. Je belastbare inkomen wordt opgedeeld in stukken (de belastingschijven) en over elk deel betaal je een ander percentage belasting. Nederland heeft een progressief belastingstelsel: hoe hoger je inkomen, hoe meer belasting je betaalt.
Aangifte inkomstenbelasting voor ondernemers
Elke ondernemer moet inkomstenbelasting betalen. Simpelweg omdat je naast ondernemer ook particulier bent. Ook als zzp’er betaal je inkomstenbelasting. Belangrijk om te weten: de inkomstenbelasting hoort niet bij je zakelijke administratie. Het is een belasting die je privé betaalt. Dus naast bijvoorbeeld je zakelijke btw-aangifte voor de omzetbelasting.
Tarieven inkomstenbelasting 2025
Zoals gezegd is het stelsel van inkomstenbelasting verdeeld in drie boxen. We lopen ze stuk voor stuk langs.
Box 1: inkomen uit werk en wonen
Heb je een eenmanszaak, vof of werk je binnen een maatschap? Dan ziet de Belastingdienst je meestal als IB-ondernemer. Dat betekent dat je inkomstenbelasting en een inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet (Zvw) moet betalen over de winst die je maakt met je bedrijf. Dit gebeurt in box 1.
DGA-salaris en belasting in box 1
Ben je directeur-grootaandeelhouder van bv of nv en keer je jezelf een gebruikelijk loon uit (dga-salaris)? Ook dat wordt belast in box 1.
Inkomstenbelasting 2025: een extra schijf in box 1
Per 1 januari 2025 is er een derde belastingschijf in box 1 in het leven geroepen. Deze wijziging maakt de inkomstenbelasting progressiever. Vooral mensen met een lager inkomen profiteren van het lagere tarief in de eerste schijf. Dit moet bijdragen aan meer financiële zekerheid en een lagere belastingdruk voor de lagere inkomensgroepen.
Leestip: Belastingwijzigingen 2025: wat verandert er voor ondernemers?
Tarieven en belastingschijven box 1 2025
| Schijf | Belastbaar inkomen | Percentage |
|---|---|---|
| 1 | € 38.441 | 35,82% |
| 2 | € 38.442 en € 76.817 | 37,48% |
| 3 | vanaf € 76.817 | 49,50 % |
Belastingschijven voor AOW-gerechtigden
Als je de AOW-leeftijd van 67 jaar hebt in 2025 betaal je in box 1 over de 1e schijf een aangepast belastingtarief. Het voordeel? Je betaalt minder belasting met het lage tarief, omdat je geen AOW-premie meer hoeft te betalen. Hierdoor houd je als AOW-gerechtigde netto meer over.
Inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet 2025
Iedereen in Nederland draagt verplicht bij aan de Zorgverzekeringswet. Als ondernemer moet je deze inkomensafhankelijke Zvw-werknemersbijdrage zelf betalen. Je betaalt voor de bijdrage Zvw een percentage van je winst.
In 2025 betaal je 5,25% over maximaal € 75.000 winst.
Box 2: belasting op aanmerkelijk belang
Wie een eigen bv of nv heeft met een aanmerkelijk belang van 5 procent of meer valt in box 2 van de inkomstenbelasting. Je bent belasting verschuldigd over het uitgekeerde dividend. In 2024 is in box 2 een tweeschijvenstelsel geïntroduceerd.
Tarieven box 2 in 2025
In 2025 is het toptarief in box 2 verlaagd van 33 naar 31 procent. Dit is goed nieuws voor ondernemers met hoge inkomsten.
- Inkomsten tot € 67.000: een tarief van 24,5%
- Inkomsten boven de € 67.000: een tarief van 31%
Rekenvoorbeelden inkomstenbelasting box 1 voor ondernemers
Als je komend jaar aangifte doet over 2025, hebben we daar rekenvoorbeelden voor. Let op: dit zijn vereenvoudigde voorbeelden. In de praktijk kunnen specifieke heffingskortingen en andere factoren het uiteindelijke bedrag beïnvloeden.
Rekenvoorbeeld 2025
Belastbaar inkomen € 45.000
Mark is zzp’er en heeft na aftrek van posten zoals de mkb-winstvrijstelling een belastbaar inkomen van € 45.000. In 2025 geldt voor box 1 het volgende belastingtarief:
- Schijf 1: tot en met € 38.441 – tarief: 35,82%
- Schijf 2: tussen € 38.442 en € 76.817 – tarief: 37,48%
Over het eerste deel van € 38.441 betaalt hij 35,82% = € 13.770
Over het tweede deel van € 6.558 betaalt hij 37,48% = € 2.458
In totaal betaalt hij dus € 16.228 aan inkomstenbelasting.
Daarnaast betaalt Mark een inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet (Zvw) over zijn winst. In 2025 bedraagt deze bijdrage 5,25% over maximaal € 75.000. Aangezien Marks inkomen onder dit maximum ligt, betaalt hij 5,25% over € 45.000, wat neerkomt op € 2362,50.
Totale belasting en bijdrage Zvw in box 1: € € 16.228 (inkomstenbelasting) + € 2362,50 (Zvw) = € 18590,50.
Belastbaar inkomen van € 85.000
Suzy is een ondernemer met een belastbaar inkomen van € 85.000 in 2025.
- Schijf 1: € 38.441 x 35,82% = € 13.770
- Schijf 2: (tussen € 38.442 en € 76.817) € 38.375 x 37,48% = € 14.382,95
- Schijf 3: (tussen € 76.817 en € 85.000) € 8.138 x 49,50% = € 4.050,59
Totale inkomstenbelasting: € 32.203,54
Daarnaast betaalt Suzy een inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet (Zvw) over haar winst. Omdat Suzy’s inkomen boven het maximumbedrag van € 75.000 ligt, betaalt ze: € 75.000 x 5,25% = € 3.937,50
Totale belasting en bijdrage Zvw: € 32.203,54 (inkomstenbelasting) + € 3.937,50 (Zvw) = € 36.141,04
Box 3: belasting op je vermogen
In box 3 draait het om je vermogen en het rendement dat je daarop behaalt. Dat kan bijvoorbeeld gaan om spaargeld, beleggingen, beleggingsvastgoed of een tweede huis. De Belastingdienst berekent dit op basis van een zogenaamd forfaitair rendement: een fictief percentage dat dicht bij de werkelijke rendementen ligt.
Wat valt er onder box 3 en wat zijn de tarieven in 2025?
Bij de berekening van je box 3-inkomen kijkt de Belastingdienst naar de verdeling van je vermogen:
- Banktegoeden: 1,44%
- Beleggingen en overige bezittingen: 5,88%
- Schulden: 2,62%
Heffingsvrij vermogen in box 3
Het heffingsvrij vermogen is het deel van je vermogen waarover je geen belasting hoeft te betalen. Het heffingsvrije vermogen voor 2025 is € 57.684 per persoon en € 115.368 met fiscale partner.
Heb je meer vermogen dan het heffingsvrij vermogen? Dan betaal je belasting over het bedrag dat daarboven komt. Dit wordt ook wel de grondslag sparen en beleggen genoemd. Je daadwerkelijke heffing is dan 36% over het berekende fictieve rendement.
Toekomstplannen voor box 3
De huidige overbruggingsregeling blijft van kracht tot en met 2025. Daarna komen er aanpassingen en nieuwe tarieven die het rendement op vermogen eerlijker moeten belasten. Houd deze ontwikkelingen goed in de gaten, zeker als je vermogen hebt dat in box 3 valt.
Whitepaper Belastingwijzigingen
Heffingskortingen en aftrekposten
Met aftrekposten zoals de zelfstandigenaftrek en de mkb-winstvrijstelling kun je als IB-ondernemer je belastbare winst verlagen. Dat vermindert de belastingdruk. Iedereen heeft recht op de algemene heffingskorting. Daarnaast zijn er verschillende heffingskortingen en aftrekposten die je – afhankelijk van je persoonlijke situatie en inkomen – mag toepassen.
Belangrijke aftrekposten voor ondernemers
- Ondernemersaftrek, zoals zelfstandigenaftrek, mkb-winstvrijstelling en aftrekposten voor startende ondernemers
- Hypotheekrente
- Lijfrente voor pensioen (lees ook: Meer jaarruimte – zo laat je de Belastingdienst meebetalen aan jouw pensioen)
- Specifieke zorgkosten
- Giften
- Studiekosten
- Partneralimentatie
- Onbelaste kilometervergoeding en onbelaste reiskostenvergoeding
Ondernemersinkomen heeft invloed op toeslagen
Je recht op toeslagen zoals zorgtoeslag, huurtoeslag of kindgebonden budget hangt af van je toetsingsinkomen. Voor ondernemers betekent dat:
- Je inkomen uit onderneming (de winst, na aftrekposten zoals zelfstandigenaftrek, MKB-winstvrijstelling, et cetera) telt mee.
- Ook andere inkomsten, zoals loon of partnerinkomen, tellen mee.
- De Belastingdienst gebruikt vaak een voorlopige inschatting. Als je winst hoger of lager uitvalt dan verwacht, kan dat gevolgen hebben voor je toeslagen
Loon uit dienstbetrekking naast een bedrijf
Als je zowel ondernemer bent als werknemer (bijvoorbeeld een zzp’er met een parttime baan), dan tellen beide inkomens mee voor de inkomstenbelasting:
- Loon: Dit wordt automatisch verwerkt via je werkgever en komt in box 1.
- Uit bedrijf Je geeft dit zelf op in je aangifte inkomstenbelasting onder ‘winst uit onderneming’.
Het totaal van je loon en winst bepaalt je belastingschijf en toeslagen.
Let op! Soms moet je bijbetalen als er te weinig belasting is ingehouden op je loon, omdat de Belastingdienst bij meerdere inkomens geen rekening houdt met de juiste gecombineerde heffingskortingen of belastingschijven.
Strategisch plannen van inkomsten en uitgaven
Met een bedrijf of eenmanszaak is het extra belangrijk om goed inzicht te hebben in hoeveel belasting je moet betalen. Door inkomsten en uitgaven strategisch te plannen kun je optimaal gebruikmaken van de belastingschijven.
Wanneer schakel je een financieel adviseur in?
Fluctueert je inkomen of verwacht je significante veranderingen in je zakelijke of persoonlijke situatie? Ga je de komende jaren met pensioen? Schakel dan een financieel adviseur in voor persoonlijk advies. Dat geldt zeker als je een nv of bv hebt en inkomstenbelasting in box 2 betaalt.
Lees ook: Belastingen voor bedrijven: fiscale inzichten die elke ondernemer nodig heeft.
