Wat is een exploitatiebegroting?
Een exploitatiebegroting is een handig overzicht van alle verwachte inkomsten en uitgaven van je onderneming of project. Je berekent het over bepaalde periode, meestal een jaar. Doel van een exploitatiebegroting is om de financiële haalbaarheid van je nieuwe onderneming of project te toetsen. Zie het als een hulpmiddel om financiële doelen te stellen en de voortgang te meten.
Start je een nieuwe onderneming? Dan is een exploitatiebegroting een belangrijk onderdeel van je ondernemingsplan en je financieringsplan.
Regelmatig bijwerken een must
Vergeet niet dat een exploitatiebegroting is gebaseerd op schattingen en aannames, zoals de verwachte omzet en verwachte opbrengsten. Regelmatig bijwerken aan de hand van werkelijk gerealiseerde cijfers (inkomsten en uitgaven) is daarom essentieel. Dat stelt je namelijk in staat om tijdig bij te sturen en de financiële prestaties van je onderneming of project te optimaliseren.
Waarom is een exploitatiebegroting belangrijk?
Met cijfers uit een exploitatiebegroting kun je belangrijke beslissingen nemen. Het geeft antwoord op belangrijke vragen als: is het starten van een nieuwe onderneming of het initiëren van een nieuw project financieel haalbaar? Zoniet, waar schiet je op dit moment tekort?
Wellicht kom je tot de conclusie dat je meer investeringen of externe financiering nodig hebt om je plan succesvol uit te voeren. Of misschien is het zelfs verstandiger om het plan naar de prullenbak te verwijzen. Hoe dan ook, een exploitatiebegroting schept duidelijkheid en is een handig instrument waarmee je tijdig bijstuurt.
Derde partijen
Een exploitatiebegroting is ook nuttig voor derde partijen. Het kan je helpen om een financier te overtuigen. Die kan daarmee zien hoe het zit met de verwachte winst van je onderneming. Vraag je een lening aan bij een bank? Dan is het gebruikelijk dat je een exploitatiebegroting aanlevert als onderdeel van je financieel plan. Een bank zal deze gegevens gebruiken om al dan niet een lening te verstrekken.
Waaruit bestaat een exploitatiebegroting?
Een exploitatiebegroting bestaat uit de volgende onderdelen: inkomsten, uitgaven en resultaat.
Inkomsten
Startpunt van een exploitatiebegroting is alle verwachte inkomsten op een rijtje zetten:
1. Verwachte omzet
Het totale bedrag dat je verwacht te verdienen door verkoop van je producten of diensten binnen een bepaalde periode. Dit kun je dus ook beperken tot een project.
2. Subsidies
Eventuele financiële subsidies vanuit overheden of andere organisaties.
3. Overige inkomsten
Bijvoorbeeld renteopbrengsten, licentie-inkomsten of andere bijzondere inkomsten.
Verwachte uitgaven
Vervolgens categoriseer je alle uitgaven:
1. Kostprijs van de Omzet (KvO)
Directe kosten die je maakt om producten of diensten te produceren of in te kopen. Denk bijvoorbeeld aan loonkosten, materiaalkosten, licentiekosten, abonnementen, etc. Dit zijn ook wel je verwachte inkoopkosten.
2. Bedrijfskosten
De vaste en variabele kosten die noodzakelijk zijn voor de bedrijfsvoering, maar die je niet direct linkt aan de productie. Denk aan marketing, zakelijke verzekeringen, administratie, kosten bedrijfspand, energiekosten, etc.
3. Afschrijvingen
Investeer je in bedrijfsmiddelen? Dan schrijf je de aanschafkosten verplicht af over meerdere jaren in verband met waardevermindering. Hieronder vallen bijvoorbeeld machines, voertuigen, gebouwen, maar ook zakelijke laptops en smartphones. Eigenlijk alle bedrijfsmiddelen met een aanschafwaarde hoger dan € 450 (exclusief btw) schrijf je af.
4. Rente en aflossing
Heb je een of meerdere zakelijke leningen afgesloten? Kosten voor rente en aflossing neem je ook op in een exploitatiebegroting.
5. Overige uitgaven
Tot slot noteer je ook overige uitgaven. Dit zijn onvoorziene kosten of kosten die niet in bovenstaande categorieën vallen.
Resultaat
Nu alle inkomsten en uitgaven helder zijn, kun je gaan rekenen.
Brutowinstmarge
Omzet minus de kostprijs van de omzet (KvO). Met onze calculator bereken je hem eenvoudig.
Bedrijfsresultaat
Brutowinstmarge minus de bedrijfskosten en afschrijvingen.
Nettoresultaat
Bedrijfsresultaat minus verwachte belastingen. Je hebt nu een indicatie van de winstgevendheid van je nieuwe bedrijf of project.
Whitepaper Minimumuurloon 2024
Hoe stel je een exploitatiebegroting op?
Nu je weet uit welke onderdelen een exploitatiebegroting bestaat, geven we een (vereenvoudigd) voorbeeld ter verduidelijking.
Voorbeeld exploitatiebegroting opstellen
Scooterwinkel ‘Sole Mio’ (bv) denkt dit jaar 500 scooters (verwachte afzet) voor € 4000 (gemiddelde verkoopprijs) per stuk te verkopen. De verwachte omzet voor 2023 is:
500 x 4000 = € 2.000.000
De jaarlijkse uitgaven voor de scooterwinkel worden als volgt beraamd:
- Inkoop scooters en onderdelen (verwachte inkoopwaarde): € 750.000
- Huur bedrijfspand: € 80.000
- Energiekosten: € 10.000
- Personeelskosten: € 200.000
- Afschrijvingen: € 40.000
- Verzekeringen: € 15.000
- Marketingkosten: € 25.000
- Overige uitgaven: € 5.000
Nu we alle inkomsten en uitgaven op een rijtje hebben, kunnen we gaan rekenen.
Brutowinstmarge = Omzet – KvO (kostprijs van de omzet)
2.000.000 – 750.000 = € 1.250.000
Bedrijfsresultaat = Brutowinstmarge – Bedrijfskosten & Afschrijvingen
1.250.000 – (80.000 + 10.000 + 200.000 + 15.000 + 25.000 + 5.000 + 40.000) = € 875.000
Dit heet ook wel de nettowinst vóór belastingen.
Nettoresultaat = Bedrijfsresultaat – belastingen
Het bedrijfsresultaat is € 875.000. De scooterzaak is een bv en betaalt dus vennootschapsbelasting. In 2023 betaal je aan vennootschapsbelasting:
- 19 procent t/m € 200.000
- 25,8 procent over alles boven de € 200.000
0,19 x € 200.000 = € 38.000
0,258 x € 675.000 = € 174.150
€ 875.000 – (€ 38.000 + € 174.150) = € 662.850
Het nettoresultaat voor 2023 wordt begroot op € 662.850
Tips opstellen exploitatiebegroting
- Maak verschillende versies van je exploitatiebegroting. Bijvoorbeeld één waarin je uitgaat van een worstcasescenario waarin energiekosten de pan uit rijzen en een tweede versie waarin de energiemarkt stabiel blijft. Zo speel je beter in op veranderingen en stuur je makkelijker bij.
- Vergeet niet dat je werkelijke personeelskosten zo’n 30 procent hoger liggen dan het brutoloon. Je betaalt namelijk ook kosten voor werkgeversverzekeringen en eventueel pensioen.
- Kom je er zelf niet uit? Schakel dan de hulp in van een boekhouder of accountant. Dergelijke experts kunnen als geen ander een exploitatiebegroting maken.
- Vergeet niet dat een exploitatiebegroting iets anders is dan een liquidatiebegroting. Die laatste toont de verwachte inkomsten en uitgaven per maand of per kwartaal.
