Wat is zakelijke aansprakelijkheid?
Zakelijke aansprakelijkheid houdt in dat je als ondernemer verantwoordelijk bent voor de schade die door jouw bedrijf, jouw medewerkers of jouw producten wordt veroorzaakt. Dit kan bijvoorbeeld gaan om letselschade of schade aan eigendommen van anderen.
Welke vormen van bedrijfsaansprakelijkheid zijn er?
Aansprakelijkheid is een breed juridisch begrip dat verschillende situaties omvat. De twee belangrijkste soorten aansprakelijkheid waarmee ondernemers te maken kunnen krijgen, zijn contractuele aansprakelijkheid en wettelijke aansprakelijkheid.
Contractuele aansprakelijkheid
Dit gaat over afspraken die tussen twee partijen in een contract zijn vastgelegd. Als een van de partijen de afspraken niet nakomt, te laat is of het werk niet goed uitvoert, kan die partij hiervoor aansprakelijk worden gesteld.
Wettelijke aansprakelijkheid
Wettelijke aansprakelijkheid kan bijvoorbeeld gaan om:
- Schade veroorzaakt door jezelf of jouw werknemers.
- Als je diensten of producten schade veroorzaken.
- Schade door je eigendommen, zoals een dakpan die van je bedrijfspand valt.
Waarom is het belangrijk om je als ondernemer te verdiepen in zakelijke aansprakelijkheid?
Het is goed om je te realiseren dat zakelijke aansprakelijkheid grote financiële gevolgen kan hebben, zowel voor je bedrijf als voor je privéleven. Gelukkig kun je een aantal stappen ondernemen om je te beschermen tegen onverwachte kosten.
Stap 1: kies de juiste rechtsvorm
Als je een bedrijf start, moet je een rechtsvorm kiezen. De rechtsvorm bepaalt in grote mate hoe je aansprakelijkheid is geregeld. Elke vorm heeft zijn eigen juridische regels en het is belangrijk om de voordelen en nadelen van de verschillende rechtsvormen goed te begrijpen.
Rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid
Hieronder vallen de eenmanszaak, maatschap en vennootschap onder firma (vof). Bij deze rechtsvormen ben je privé volledig aansprakelijk. Gaat het mis, dan kunnen zakelijke schuldeisers aanspraak maken op je persoonlijke bezittingen.
Hoe werkt aansprakelijkheid bij een eenmanszaak?
Bij een eenmanszaak ben je persoonlijk verantwoordelijk voor alle schulden en verplichtingen van je bedrijf. Schuldeisers kunnen beslag leggen op je privébezittingen, zoals je huis, auto of spaargeld. Deze onbeperkte aansprakelijkheid kan grote financiële en persoonlijke gevolgen hebben, zeker bij een faillissement of hoge schulden.
Hoe werkt aansprakelijkheid bij een vennootschap onder firma (vof)?
Bij een vof zijn alle vennoten persoonlijk aansprakelijk voor de schulden van het bedrijf. Dit betekent dat schuldeisers aanspraak kunnen maken op het privévermogen van elke vennoot.
Daarnaast geldt hoofdelijke aansprakelijkheid: een schuldeiser kan één vennoot aanspreken voor de volledige schuld, ook als die schuld is ontstaan door het handelen van een andere vennoot. Hierdoor kun je financieel opdraaien voor fouten van je zakenpartners.
Hoe werkt aansprakelijkheid bij een maatschap?
Binnen een maatschap ben je in principe alleen aansprakelijk voor je eigen schulden. Wanneer een andere maat aansprakelijk wordt gesteld, kunnen de schuldeisers zijn of haar dus schuld niet op jou verhalen. Er zijn echter uitzonderingen waarbij je wel aansprakelijk bent voor de schulden van een andere maat. Laat je hierover goed informeren.
Privévermogen en partner en gezin beschermen
Bij rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid kan in sommige gevallen ook de partner van de ondernemer aansprakelijk worden gesteld. Wil je dit risico vermijden? Dan kun je hierover afspraken vastleggen in een samenlevingscontract, geregistreerd partnerschap met voorwaarden of huwelijkse voorwaarden. Hiermee kun je het vermogen van je partner beschermen. Dit is bovendien handig bij een eventuele scheiding.
Rechtsvormen met rechtspersoonlijkheid
Bij bedrijven met rechtspersoonlijkheid is het privévermogen afgescheiden van je bedrijf. Dit biedt extra bescherming. Voorbeelden van deze rechtsvormen zijn:
- De besloten vennootschap (bv)
- De naamloze vennootschap (nv)
- Verenigingen, coöperaties en stichtingen
Wat zijn de voordelen van een rechtspersoonlijkheid?
Een groot voordeel van deze rechtsvormen is dat bestuurders en aandeelhouders niet persoonlijk aansprakelijk zijn voor de schulden van het bedrijf. Als de bv failliet gaat, kunnen schuldeisers in principe alleen aanspraak maken op het vermogen van de bv zelf. Je persoonlijke bezittingen, zoals je huis of spaargeld, blijven buiten schot.
Wat is bestuurdersaansprakelijkheid?
Toch biedt een structuur met rechtspersoonlijkheid geen volledige garantie. Bestuurders en commissarissen kunnen persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor schade door slecht bestuur of wanbeleid. In zulke gevallen kunnen bestuurders en vennoten met hun privévermogen wel (hoofdelijk) aansprakelijk worden gesteld.
Stap 2: verzekeringen als financieel schild
Stel: je veroorzaakt schade bij een klant of levert een product dat niet goed werkt. Dan moet je daarvoor opdraaien en een schadevergoeding betalen. Om dit soort risico’s af te dekken, kun je verzekeringen afsluiten die je beschermen tegen claims voor schade die je per ongeluk veroorzaakt.
Bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering (AVB)
Een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering (AVB) is de zakelijke versie van een particuliere aansprakelijkheidsverzekering (WA). Met een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering bescherm je je onderneming tegen risico’s die voortvloeien uit onbedoelde schade of ongelukken binnen je bedrijf. Denk aan:
- Letselschade, zoals een bedrijfsongeval.
- Materiële schade, zoals kop koffie die je tijdens een bespreking over een laptop van je opdrachtgever morst.
- Productaansprakelijkheid, zoals tegen claims als gevolg van een defect of gebrekkig product.
Beroepsaansprakelijkheidsverzekering (AVB)
Maak je als bedrijf of zzp’er een fout in je werk en lijdt je klant hierdoor schade? Dan kun je hiervoor aansprakelijk worden gesteld. Een beroepsaansprakelijkheidsverzekering dekt de risico’s van een verkeerd advies af. Dit is met name interessant voor ondernemers die advies geven met mogelijk verstrekkende gevolgen, zoals financieel adviseurs, advocaten, notarissen, accountants en architecten.
Bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering
Zoals gezegd kun je als bestuurder persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor onbehoorlijk bestuur. Denk aan beslissingen die leiden tot financiële of juridische schade voor de onderneming of stichting. Een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering verzekering beschermt bestuurders en commissarissen tegen persoonlijke aansprakelijkheid bij een bestuurlijke fout.
Wat dekt een rechtsbijstandsverzekering?
Een rechtsbijstandsverzekering helpt je bij het voeren van juridisch verweer wanneer je aansprakelijk wordt gesteld. Een rechtsbijstandsverzekering vergoedt de schade niet als blijkt dat je bedrijf aansprakelijk is. Daarvoor heb je een zakelijke aansprakelijkheidsverzekering nodig.
Een fout kan fataal zijn
Sommige ondernemers denken dat ze zonder verzekeringen kunnen ondernemen, maar één ongeluk of fout kan je zakelijk én privé failliet maken. Controleer daarom jaarlijks of je verzekeringen aansluiten bij je huidige situatie.
Leestip: Zakelijke verzekeringen. Hoe dek je bedrijfsrisico’s het best af?
Stap 3: besteed aandacht aan contracten en voorwaarden
Een contract voorkomt gedoe
Zakendoen begint met duidelijke afspraken. Of je nu onderhandelt met klanten, deals sluit met leveranciers of nieuwe medewerkers aanneemt: een goed contract voorkomt gedoe en beschermt jouw belangen.
Algemene voorwaarden: jouw juridische vangnet
Algemene voorwaarden vormen de basis voor een solide zakelijke relatie. Zonder deze voorwaarden ben je kwetsbaar voor claims of onbetaalde facturen. Zorg er daarom voor dat je algemene voorwaarden op orde zijn.
Leveringsvoorwaarden: beperk je risico’s
Leveringsvoorwaarden zijn bepalingen die je aansprakelijkheid beperken bij het leveren van producten of diensten. Hiermee kun je duidelijke afspraken maken over bijvoorbeeld levertermijnen, kwaliteit en schadevergoeding.
Blijf op de hoogte van wet- en regelgeving
Wet- en regelgeving verandert continu. Als ondernemer is het belangrijk dat je op de hoogte blijft van de laatste ontwikkelingen in je vakgebied. Dit voorkomt juridische problemen en zorgt ervoor dat je contracten en voorwaarden up-to-date zijn.
Houd je administratie op orde
Een goede administratie is niet alleen wettelijk verplicht, maar ook essentieel bij conflicten. Zorg dat je altijd een duidelijk overzicht hebt van je inkomsten, uitgaven en afspraken. Bewaar e-mails, facturen en documenten zorgvuldig, zodat je deze kunt gebruiken als bewijs wanneer dat nodig is.
Whitepaper Controle Belastingdienst
Stap 4: beperk de risico’s met personeel
Zodra je personeel in dienst hebt, nemen de aansprakelijkheidsrisico’s toe. Als werkgever ben je immers verantwoordelijk voor de arbeidsomstandigheden binnen je bedrijf. Dit geldt niet alleen voor vaste medewerkers, maar ook voor uitzendkrachten en stagiairs.
Wat als een medewerker een fout maakt?
Als een medewerker schade veroorzaakt tijdens het werk, kun jij als werkgever daarvoor aansprakelijk worden gesteld. Dat noemen we werkgeversaansprakelijkheid. Schade kan op verschillende manieren ontstaan, zoals:
- Schade aan gebouwen, voertuigen of het milieu.
- Financiële schade door beroepsfouten.
- Letselschade na een bedrijfsongeval.
In sommige gevallen kun je zelfs een claim krijgen van je eigen werknemer, bijvoorbeeld als deze betrokken raakt bij een ongeval op het werk. Het voorkomen van risico’s is daarom essentieel.
Investeer in preventie en bescherming
Als werkgever heb je een zorgplicht. Dit betekent dat je moet zorgen voor een veilige werkomgeving waarin je medewerkers hun werk zonder risico’s kunnen uitvoeren. Investeer daarom in de volgende maatregelen:
Een veilige werkomgeving
De basis van risicobeperking is een veilige werkomgeving. Dit bereik je door het opstellen van een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E). Op basis van je RI&E stel je een plan op om risico’s aan te pakken.
Goede opleiding en begeleiding
Geef medewerkers de juiste training en begeleiding, zodat ze hun werk goed begrijpen en veilig kunnen uitvoeren.
Sluit passende verzekeringen af
Goede verzekeringen zijn onmisbaar om je bedrijf en medewerkers te beschermen. Naast een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering en beroepsaansprakelijkheidsverzekering kun je een collectieve ongevallenverzekering afsluiten. Hiermee ontvangt je personeel een eenmalige schadevergoeding bij blijvend letsel of overlijden door een ongeval op het werk.
Conclusie: pak risico’s slim aan
Ja, aansprakelijkheid is een onderwerp dat je serieus moet nemen. Maar het hoeft geen reden te zijn om wakker te liggen. Door de juiste stappen te nemen, kun je met een gerust hart ondernemen. Laat je niet verlammen door angst voor risico’s, maar pak ze slim aan. En schakel bij twijfel altijd experts in, zoals een accountant, jurist of bedrijfsadviseur.